24 november 2020

Door Rose-Anne Dotinga, behaviour change designer, trainer, coach, spreker

Wat fijn dat je er bent! Misschien heb je mijn eerdere blog ‘In 4 stappen een verslaving ontwerpen’ gelezen, maar misschien ook niet. Het maakt niet uit, je bent er.

En dat verdient een beloning

In mijn vorige blog beloofde ik dat ik uit zou leggen hoe we triggers zoals omschreven in het hook model hebben toegepast in de Parkinson app. Deze app stimuleert mensen met de ziekte van Parkinson om een jaar lang meer te bewegen. Het gaat om een gewoontevormend product en dus is het belangrijk dat de deelnemer regelmatig terugkeert naar de app. En dat is precies de taak van triggers. Er zijn twee soorten: externe en interne.

Externe triggers die we in de app hebben toegepast zijn bijvoorbeeld de onderzoeker die de deelnemer uitnodigt om de app te downloaden en een notificatie van een nieuw bericht in de app. Een goede timing, een passend ritme en een aansprekende tone of voice zijn hierbij heel belangrijk. Maar hoe goed we de externe trigger ook vormgeven, op den duur werken ze niet meer voldoende. Kijk zelf maar naar de apps op je telefoon waarvan je de notificaties steevast negeert. Ze zijn uitgewerkt, omdat ze geen opvolging hebben gekregen van een interne trigger.

En die vind ik nog véél interessanter

Een interne trigger brengt de deelnemer namelijk zèlf teweeg. Het is een verlangen dat de deelnemer steeds weer opnieuw naar het product brengt.

“Het ultieme doel van gewoontevormende producten is dat zij de pijn van de gebruikers verlichten door een associatie op te roepen waardoor de gebruiker het product herkent als de bron van verlichting.” – Nir Eyal

Een experiment

Voordat we een product in detail uitwerken, beginnen we bij IJsfontein altijd met uitproberen. Deelnemers alleen vragen wat hen motiveert, zal namelijk geen representatief antwoord geven als het gaat om gedragsverandering. Kijk maar eens naar deze video uit 1998 waarin mensen gevraagd wordt of ze een mobiele telefoon zouden willen.

Voor de ontwikkeling van de Parkinson app zijn we daarom gestart met een experiment. We vroegen twaalf mensen met de ziekte van Parkinson om twee weken lang elke dag een wandeling te maken. Hun ervaringen hielden ze bij in een dagboekje. Op deze manier wilden we ontdekken wat hen motiveert om meer te bewegen. Daarna gingen we met ze aan tafel. Op mijn vraag:  ‘Wat maakte dat het je lukte om afgelopen twee weken te wandelen?’ antwoordden ze in koor:

 “Het moest van jou!”

‘Oh jee’, denk ik bij mezelf. Dat was niet de bedoeling. De deelnemers deden het voor mij, terwijl ik mijn hoop had gevestigd op intrinsieke motivatie.

Dat was niet de bedoeling. Of misschien toch wel?

Uit de dagboekjes bleek namelijk wel dat ze alle twaalf elke dag hadden gewandeld. Maar toen we vroegen waaróm het was gelukt, gaven ze aan dat het gelukt was omdat ze dit met ons hadden afgesproken. Ze deden immers mee aan dit onderzoek en wilden daar een bijdrage aan leveren. Mijn eerste gedachte was dat het experiment mislukt was. Mijn tweede gedachte: een experiment kán niet mislukken. Eén ding werd heel duidelijk: de deelnemers willen graag bijdragen. Bijdragen aan het onderzoek, bijdragen aan een groter geheel, bijdragen aan de kennis over hun ziekte. En daar was ‘ie’: de interne trigger. We hebben hem niet bedacht, hij was er de hele tijd al. We hebben hem gevonden door te observeren en door te vragen.

Het concept is geboren

De 450 deelnemers dragen bij aan het onderzoek van Bas Bloem, dé neuroloog en specialist op het gebied van de ziekte van Parkinson. In de app chatten de deelnemers met hun virtuele coach Bas Bloem. Hij motiveert hen om te bewegen én geeft aan hoe waardevol het is dat mensen meedoen met het onderzoek.

Elke keer dat een deelnemer de app opent, krijgt hij of zij een gevoel van geruststelling, een gevoel van goed bezig zijn. Ik draag bij aan het onderzoek en dat is waardevol. Ook wanneer het mij deze week niet is gelukt om meer te bewegen, ben ik toch goed bezig geweest.

Alle data is nuttig

Ja, want of je nou veel hebt bewogen of niet en wel of niet je weekdoel hebt gehaald, virtuele coach Bas Bloem vindt het fijn dat je er bent. Want juist de mensen die weinig bewogen hebben, hebben de app extra hard nodig. Dus in plaats van te zeggen ‘je loopt achter’, laten we zien wat je wèl hebt gedaan. No matter what: Bas Bloem houdt onvoorwaardelijk van je.

Onverwachte inzichten zijn vaak de sleutel tot succes

De kunst is om deze sleutels te zien. Heb jij je bijvoorbeeld wel eens afgevraagd waarom je vrijwel nooit een IKEA stapelbed bij het grofvuil ziet staan?

In mijn volgende blog geef ik het antwoord en vertel ik je hoe dit mij geïnspireerd heeft bij het ontwerp van de Parkinson app.