10 november 2020

Door Rose-Anne Dotinga, behaviour change designer, trainer, coach, spreker

Hoe fijn zou het zijn als je ie-de-re dag zou bewegen? En dat je dat automatisch zou doen. Dat het vanzelf gaat. Gewoon, omdat ’s ochtends een blokje om jouw gewoonte is geworden. Je ziet je schoenen bij de voordeur en voor je het weet sta je buiten. Je kan niet anders. Weer thuis voel je je opgefrist en voldaan.

Je bent verslaafd aan je blokje om. Wonderlijk, niet waar? Het gebeurt.

Het gebeurt bijvoorbeeld op Social Media. Heb je The Social Dilemma op Netflix al gezien? Dan weet je waar ik het over heb. Je krijgt een notificatie en voor je het weet, scroll je door je Instagram posts en lees je je laatste tweets op Twitter. Al gauw ben je twintig minuten verder. Het gaat automatisch, zonder dat je het door hebt. Voor je het weet is de dag voorbij. Met de vraag ‘Wat heb ik vandaag nou eigenlijk gedaan?’ en je smartphone kruip je je bed in.

Jan Willem Huisman, creatief directeur van IJsfontein, worstelt hier zelf ook mee. En tegelijkertijd ziet hij kansen; wat kunnen we leren van deze ‘serious’ impact die een verslaving heeft?

“There are only two industries that refer to their customers as ‘users’: illegal drugs and software.” – Edward Tufte

Het geheim van Social Media

Bij het ontwerp van Social Media wordt gebruik gemaakt van een model dat wordt omschreven door Nir Eyal als het hook-model. Dit model laat een aantal uitgangspunten voor het ontwikkelen van gewoontevormende producten zien. Het model start met een trigger. Deze trigger brengt de gebruiker naar het product. Het kan bijvoorbeeld een notificatie van een nieuw bericht zijn. Of jouw verlangen naar afleiding.

Hook-model, Nir Eyal

Vervolgens vragen we de gebruiker om een actie te ondernemen. Een  eenvoudige actie in afwachting van een beloning. Bijvoorbeeld scrollen door de berichten. De beloning die volgt op de actie is wisselend en zorgt dat de gebruiker méér wil. De gebruiker ziet bijvoorbeeld een bericht dat hem aanspreekt en wordt nieuwsgierig; zijn er meer van dit soort leuke berichten?

Als laatste stap vragen we de gebruiker om een kleine investering te doen, zodat het product voor hem meer waarde krijgt. De kans dat hij terugkomt wordt groter. Denk bijvoorbeeld aan het delen van een foto. De volgende trigger is geboren: Zijn er al reacties op mijn post?

De gebruiker zit in een loop. Een loop die je verslaving kunt noemen. Een verslaving is niet altijd wenselijk, maar kun je diezelfde loop ook gebruiken voor gedrag dat wél wenselijk is?

Dat zijn we aan het onderzoeken

Radboudumc Nijmegen gaf IJsfontein de opdracht om een product te ontwikkelen waardoor mensen met de ziekte van Parkinson meer gaan bewegen. Bewegen helpt om de klachten die gepaard gaan met deze ziekte in te perken. Tegelijkertijd, zorgt de ziekte er juist voor dat bewegen steeds moeilijker wordt.

Het doel is om Parkinson patiënten een jaar lang meer te laten bewegen. Het moest dus een gewoontevormend product worden. Geïnspireerd op het hook-model ontwikkelde IJsfontein een app om 450 mensen met Parkinson meer te laten bewegen dan ze gewend waren.  Elke dag een blokje om. Sabine Schootemeijer, promovenda op deze studie, krijgt inzicht in het aantal stappen dat de deelnemers dagelijks zetten. Ze onderzoekt in hoeverre de app faciliteert om inderdaad meer te bewegen.

Voordat het onderzoek van start gaat, loopt er een pilotstudie. In deze pilot toetsen we de app in de echte wereld en krijgen we een eerste inkijkje in het beweeggedrag. De pilot is zojuist begonnen; 30 mensen, 4 weken, meer bewegen. Iemand verslaafd maken aan een blokje om, valt dat te ontwerpen? Iedere dag komen we hier iets meer over te weten.

In mijn volgende blog kun je lezen wat we ondertussen in de pilot geleerd hebben en hoe we triggers uit het hook-model hebben toegepast in de Parkinson app. Nieuwsgierig? Welkom in de loop ;-)