10 oktober 2018
Depressie, angststoornissen, psychoses.
Bijna iedereen kent wel iemand die er mee kampt.
Of erger. Je hebt er zelf last van.
Vandaag is het World Mental Health Day. Een dag waarop er aandacht wordt gevraagd voor mensen met psychische problemen. En dat is hard nodig, want het taboe rondom psychische aandoeningen is nog steeds groot. En dat terwijl heel veel aandoeningen heel goed te behandelen zijn.
De ontwikkelingen op dit gebied gaan razendsnel en technologie speelt hierbij een steeds grotere rol. Zo zijn de resultaten op het gebied van Virtual Reality (VR) veelbelovend. VR biedt mogelijkheden om patiënten letterlijk door een andere bril naar de wereld te laten kijken. En bij veel behandelingen van psychische aandoeningen is dat precies waar het over gaat.
Ter inspiratie een paar voorbeelden:
Depressie
IJsfontein ontwikkelde samen met eGGZ Lunchroom Zondag. In deze VR wereld oefen je in een veilige omgeving met het herkennen van negatieve gedachtenpatronen. Je speelt het spel onder begeleiding van je therapeut.
In de eerste tests met depressieve – en niet depressieve personen worden de negatieve gedachtenpatronen van een depressief persoon duidelijk zichtbaar. Omdat de behandelaar in de kamer zit terwijl het spel wordt gespeeld kan hij of zij de cliënt on the spot helpen om een andere, positievere gedachte te ontwikkelen.
De effectiviteit van Lunchroom Zondag wordt op dit moment onderzocht met als doel deze applicatie daadwerkelijk in te gaan zetten tijdens behandelingen. De eerste resultaten zijn veelbelovend.
Face your fears
Waar VR al wel bewezen succesvol wordt ingezet is bij angststoornissen. Gebaseerd op een eeuwenoud cliché “face your fears”, ligt deze toepassing eigenlijk het meest voor de hand. Virtual Reality biedt namelijk eindeloos veel mogelijkheden om patiënten met hun angsten te confronteren. En dat in een veilige omgeving.
Zo is aan de Universiteit van Oxford een VR-programma ontwikkeld waarin psychotherapie wordt gegeven door een virtuele coach. Deze therapie lijkt effectief voor mensen met hoogtevrees.
Aan de studie namen in totaal 100 mensen deel met hoogtevrees. De helft ontving VR-therapie en de andere helft werd niet behandeld. De deelnemers hadden al gemiddeld 30 jaar last van hoogtevrees. Alle deelnemers aan de VR-groep hadden na afloop minder last van hoogtevrees, met een gemiddelde van 68%. De helft van de deelnemers aan de VR-groep had zelfs meer dan driekwart minder hoogtevrees. Volgens de onderzoekers zijn deze resultaten beter dan een behandeling met een real-lifetherapeut.
Schizofrenie
Ongeveer 65% van de patiënten met schizofrenie ervaren verbale auditieve hallucinaties. Huidige behandelingen voor schizofrenie zoals psychosociale therapie en antipsychotica helpen bij veel patiënten om hallucinaties te verminderen, maar voor ongeveer een kwart van de mensen met psychotische aandoeningen is dit niet voldoende. Bovendien kunnen veel antipsychotica na verloop van tijd leiden tot ernstige bijwerkingen.
Er wordt nu onderzoek gedaan naar een nieuwe therapie, AVATAR: AudioVisual Assisted Therapy Aid Refractaire Hallucinaties.
De hypothese die de therapie aandrijft is nieuw, maar wederom gebaseerd op het oude cliché: face your fears. De veronderstelling is namelijk dat patiënten, door de stem in hun hoofd te confronteren, de stem kunnen overwinnen en elimineren.
In de AVATAR-therapie bouwen patiënten eerst een visuele representatie van de stem in hun hoofd. Patiënten worden vervolgens aangemoedigd om een dialoog aan te gaan met de avatar, die op afstand wordt bestuurd door een therapeut. In plaats dat de stem een onderdanige patiënt domineert, bestuurt de therapeut de avatar, zodat deze langzaam, na verloop van tijd, controle geeft aan de patiënt. De resultaten van de pilotstudie waren bemoedigend.
Pijnbestrijding
IJsfontein zet samen met o.a het Diakonessziekenhuis en ProLUDE eerste stappen op het gebied van pijnbestrijding met VR. Pijn bestaat uit de daadwerkelijke pijn en de pijnbeleving. Een groot deel van de pijn zit dus in je hoofd. We willen onderzoeken of je dit kunt verlichten door gebruik van VR. Denk aan een kind dat je afleidt met een speeltje als hij een prik krijgt. VR plaatst je in een totaal andere wereld en zorgt daarmee voor de ultieme afleiding. Onderzocht wordt nu of het onder andere bij bevallingen verlichting kan bieden.
Dit is slechts een kleine greep uit de vele voorbeelden. VR biedt namelijk eindeloos veel mogelijkheden voor de behandeling van veel verschillende aandoeningen. Bovendien is het makkelijk schaalbaar en dat is kostentechnisch weer interessant. Onze verwachting is dat VR steeds meer geïntegreerd zal worden in de zorg.
Wil je meer weten over de toepassingen van VR of wil je samen met ons de mogelijkheden verkennen? Neem contact op met Hans Luijckx.
