20 december 2015

Vastgelijmd aan de hand, een logisch verlengstuk van het lichaam: jongeren krijgen via hun telefoon toegang tot hun eigen wereld. Los van alle entertainment en communicatie is juist de telefoon geschikt voor het bewerkstelligen van gedragsverandering bij jongeren. Misschien wel nieuwe gewoontes. Het maken van gedragsveranderende apps voor deze doelgroep is nuttig, maar zeker niet gemakkelijk.

Hoe maak je apps die het gedrag van jongeren veranderen?

In het kader van het Appril festival organiseerde IJsfontein een inspiratiesessie met als onderwerp: hoe kunnen we gedragsverandering bij jongeren bewerkstelligen via apps? Naomi van Stelten, director new business bij IJsfontein, deelt haar belangrijkste inzichten

 

Durf complexe inhoud aan te pakken

Pepijn van Empelen, senior researcher Lifestyle bij TNO, heeft de nieuwe app Balance-it laten ontwikkelen. De app is een gamified tool die jongeren stimuleert om minder te snacken en meer te bewegen. TNO wil spelmechanismen gebruiken om jongeren te blijven motiveren de app te gebruiken, zodat het nieuwe gedrag uiteindelijk een gewoonte wordt.

Pepijn geeft aan dat ‘vertellen’ (telling) weinig effect heeft als het gaat over het aanleren van nieuw gedrag: “veel jongeren weten heel goed dat snacken niet goed voor je is. Dat hoef je niet nog een keer te vertellen. Ze denken ‘wist-ik-al’ en zijn vertrokken.”

Balance-it stelt jongeren in staat om zelf hun gewenste doelen te stellen, zo veel mogelijk op maat (tailored). Helder uitgangspunt hierbij is ‘meer’ en ‘minder’:  wat wil je meer doen en wat kan minder? Bij het doorlopen van de stappen worden bewezen strategieën voor gedragsverandering ingezet: formuleer je eigen doel (intention formation), hou je voortgang bij (self monitoring) en bepaal je eigen strategie (coping plan). De tool vraagt jongeren ook om hun belangrijkste obstakels te omschrijven (barrier identification). Elke dag stuurt de app reminders om je te herinneren aan je plan.

Aan Balance-it wordt momenteel de laatste hand gelegd. Ultiem doel van het project is om de kern van de app ook in te zetten voor andere vormen van zelfmanagement, zoals bijvoorbeeld stoppen met roken.

 

 

In de app Balance-it is een combinatie gemaakt van een tool om taken te stellen en een spel dat je samen of alleen kunt spelen.

Maak onderscheid tussen leerdoelen en spelersdoelen

 

Als specialist op het gebied van gedragsveranderingsstrategieën heeft TNO de leerdoelen helder voor ogen. De combinatie met spelersdoelen had wel wat voeten in aarde. Anko Elzes, strateeg bij IJsfontein, vertelt dat het in het begin van de samenwerking belangrijk is om elkaars ‘taal’ en wensen te begrijpen. ‘Het wederzijds vertrouwen in elkaars expertise zorgt voor echt bijzondere projecten. Zo werd bij dit project besloten om de spelbeleving centraal te stellen, waardoor het vaststellen van je taak voor de gebruiker van de app een logisch doel krijgt.’

Het spelersdoel is om een zo mooi mogelijke toren te maken, tenminste als je in je eentje speelt. Voor de sociale en competitieve speler is het leuk om tegen elkaar te spelen en juist een zo hoog mogelijke toren te maken. Als je tegen elkaar speelt, maak je samen een afspraak (self contracting). Anko geeft aan dat dit motiverend werkt, aangezien je via pushberichten ook ziet dat de ander bezig is: ‘oh, laat dat maar eens even zien dan.’

Op dit moment wordt de app getest en gemonitord door mbo-scholieren in een gecontroleerde omgeving. Vanaf september zal de app ook via Test je Leefstijl  worden aangeboden. Dit is een test die alle mbo-leerlingen aan het begin van het schooljaar doen, waarbij ze concrete handvatten krijgen om hun leefstijl te verbeteren.

Via het Test je Leefstijlplatform zal ook een app worden aangeboden over seksuele gezondheid, die wij ontwikkelen in opdracht van onder andere Soa Aids Nederland, MBO Raad en Rutgers WPF.

Geef testen een logische plek in je maakproces

 

Filippo Zimbile, programmaleider Jongeren bij Soa Aids Nederland, heeft meegewerkt aan meerdere campagnes, waaronder de bekende Vrij Veilig campagne. Bij de aanpak van Soa Aids Nederland neemt het testen van aannames bij jongeren een belangrijke plaats in. Als expert denk je vaak te weten wat werkt, maar zeker bij jongeren moet je continu je aannames checken.

Wat is de juiste tone of voice? Wat triggert jongeren om na te denken over hun gedrag? Wat is belangrijk en wat hebben ze nodig?

Woordkeuze, verschillen tussen jongens en meisjes en uiteraard leeftijd of fase in ‘seksuele carrière’ zijn essentieel voor het slagen van een interventie. Filippo zorgt dat jongeren hun mening kunnen geven bij belangrijke stappen in het maakproces. Het eerste voorstel voor de visuele uitstraling van de nieuwe app, Beter in Bed (werktitel), is direct voorgelegd aan jongeren van het ROC Nijmegen. De jongeren verkozen hierbij bijvoorbeeld de stoerdere uitstraling boven een elegantere. Ook de betekenis van de gebruikte iconen (‘altijd lastig’) is besproken, waarna sommige iconen zijn vervangen. Het proces verloopt in verschillende slagen en iteraties, waarbij het team steeds de uitkomsten van de testen met jongeren bespreekt en op basis daarvan verwerkt.

Als je aandacht besteedt aan verschillen, maak het dan persoonlijk

De nieuwe app geeft jongeren inzicht in hun eigen seksuele gezondheid. Aangezien je seksuele gezondheid extreem privé en persoonlijk is, is juist tailoring, het op maat aanbieden van de informatie, cruciaal. Val je op jongens, meisjes of allebei? Zit je in een relatie? De informatie is geplot op cirkels: hoe dichterbij het midden, hoe meer informatie over jezelf gaat en advies op maat geeft.

Filippo vertelt dat uit de eerste verkennende onderzoeken bleek dat jongeren erg nieuwsgierig zijn naar seksstandjes. En dan geen porno, maar juist verschillende standjes die je gemakkelijk samen met je nieuwe vriend of vriendin kunt uitproberen.

 

Benut je relevantie… op het juiste moment

De app geeft op speelse manier informatie zodat jongeren seksueel weerbaarder  zijn. Als je goed geïnformeerd bent, sta je sterker in je schoenen op momenten dat het erop aankomt, want “een soa ruik, proef of zie je vaak niet”, aldus Filippo. Vanwege het feit dat seks jongeren op deze leeftijd erg bezighoudt, zal de app een bepaalde aantrekkingskracht hebben. Maar natuurlijk zal ook hier de implementatie aandacht nodig hebben; hoe zorgen we dat juist de jongeren voor wie de app bedoeld is, deze ook downloaden?

Zoals het meisje in dit filmpje zelf zegt, is WhatsApp ‘de beste uitvinding ever’. Entertainmentgames en communicatietools domineren de smartphones van jongeren, maar dit betekent zeker niet dat ze niet open staan voor leerzame apps. Als een app relevant is op het juiste moment, is er een plek te veroveren. Denk bijvoorbeeld aan Sleep Cycle, de voorheen populaire app die je slaapgedrag analyseert en je wakker maakt als je in een lichte slaaptoestand bent.

Hou rekening met updates

Zowel Balance-it als Beter in Bed zijn nog in ontwikkeling. Hierbij houden we bij voorbaat rekening met het uitvoeren van updates, inherent aan het maken van apps. Juist de inzichten in gebruikersbehoeftes zijn interessant om te optimaliseren in een nieuwe update.

De validatie (‘is het gelukt om verandering in het huidige gedrag aan te brengen?’) en implementatie (‘hoe bereiken we de jongeren?’) van beide apps zullen interessante gespreksstof vormen voor een volgende inspiratiesessie.

NB: tijdens de inspiratiesessie kwamen ook de jongeren zelf aan het woord. We vroegen hen wat hun mobiel voor hen betekent, hoe en wanneer ze hem gebruiken en welke apps populair zijn. De filmpjes zijn hier te bekijken.

 

 

 

Naomi van Stelten is director new business bij IJsfontein met een focus op projecten voor kinderen en jongeren. Met een achtergrond in media en eerdere werkgevers als Endemol Interactive, NCRV en Media Republic geeft Naomi meerwaarde aan het begintraject van de ontwikkeling.